Fjale te urta popullor
Dinaku të shkon ujë nën rrogoz.
Dita e mirë, që menatë njihet.
Dita me diell duket që në mëngjes.
Djathin, mirë që e hëngri miu, po shëllirën kush e piu.
Duhet ndarë kashta nga kokrrat.
Dy shaka bëjnë një të vërtetë.
E treta e vërteta.
Fëmija dhe budallai belbëzojnë të vërtetën.
Foli derës të dëgjojë dritarja.
Foli plakës të dëgjojë nusja.
Fshati që duket s'do kallauz.
Gënjeshtra është një plagë, dhe në u shëroftë të le nishan.
Gënjeshtra nuk ka as dorë, as këmbë, as bisht, as rrënjë.
Gjarpëri ecën dhe fshin gjurmët me bisht.
Gjuha e ka rrënjën në zemër.
Hileqari nuk të shef në sy, po shef në tokë.
Ka, që dhe gomarin mashkull e bëjnë me barrë.
Kritika është ilaç i hidhur, po ilaç ama.
Kur dhelpra nuk arriti rrushtë, tha se janë të thartë.
Kur fjala
Malli i prishur nuk shitet pa gënjyer.
Me pasë bishtin ta presin, me mos e pasë ta njesin.
Më mirë me të hidhurat më përpara e të ëmbëlat pas.
Mos e ban penin tra. DIBËR
Me sa ka peshk pa halë, aq ka dhe të bukur pa fjalë.
Nuk do as mend as kalem, shif e shkruaj.
Nuk i gjenden gjarpërit këmbët.
Nuk luan ferra kot.
Nuk mbulohet dielli me shoshë.
Nuk qaj se s'dua burrën, po bëj zakonë.
Qeni tund bishtin për të mbajtur miqësinë.
Rena a nana e tana të këqijave.
S'dalin dyzet ujqër nga një drizë.
S'i bën mjekra priftërinjtë.
Siç na dinë, qofshim, siç jemi, mos qofshim.
S'mbushet thesi me gënjeshtra.
Shakaja është gjysma e të vërtetës.
Ti kemi sahanët pa kapakë.
Ustai, ustanë e njef në zanat.
Atij i plasin sytë, e tjetri e pyet për vetullat.
Fjalë të urta : Miqësia,Bashkimi,Bujaria
<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->
<!--[endif]-->
Ari në zjarr provohet, miku në rrezik kuptohet.
Armiku s'pritet me fjalë, por me plumb.
Armiku më i rrezikshëm është, ai që harrohet.
As buka nuk haet vetëm.
Atje ku luftojnë dy, fiton i treti.
Kur merr dërrasa të plasur, çahet e tëra.
Kur je veti i dytë, të ngoh dhe fryma e shokut.
Lulja e këputur nuk lëshon më.
Me mikun ha e pi, të dhënë e të marrë mos ki.
Mendja me mendjen, pjellin mëndje.
Me një ka nuk bëhen pendë.
Me nji tra nuk mban shtëpia.
Mëson nga armiku më shumë se nga miku.
Miku i mirë të nderon shtëpinë, miku i vjetër nuk hidhet poshtë.
Miku është mik deri sa nuk përzihet në hallet e shtëpisë.
Miku harrohet po të largohet.
Miku i mirë vjen nga porta.
Nuk bëhet stani me dhi të egra.
Njeriu ka nevojë më tepër për dashuri, se për lavdi.
Njeriu pa shokë, si muri pa tokë.
Miku i mikut tim, është edhe miku im.
Një krah s'mban kala.
Një zog që ndahet nga klloçka, e ha shqipja.
Pa djalë e pa gocë rrova, pa shok nuk rrova.
Për një shamatë, lypen dy veta.
Punën nuk e bën një gisht, po e bën grushti.
Qentë le të lehin, karvanet të shkojnë përpara.
Ruajmë nga miku, se nga armiku ruhem vetë.
S'bëhet lëmi me një kalli.
S'bëhet stani me lepura.
S'mblidhen lepujt në vath.
S'mbushet thesi me një kokërr.
Syri është më i mprehtë se kordha.
Shejtani kur nuk ka punë rreh të birin. JUG
Shokë bashkë, e bukë veç. JUG
Trimi i mirë me shokë shumë. JUG
Shoku sa duhet, aq qortohet. KOSOVË
Shtëpinë e mbajnë të gjitha shtyllat. BERAT
Tek nusja hanë e pinë, te dhëndrri gja nuk dinë. VERI
Të më mbrosh atje ku s'jam, se ku jam mbrohem vetë. LIBRAZHD
Uji fle, hasmi s'fle. LIBRAZHD
Ankohet kalorësi se po i varen këmbët. VERI
As nuk kam, as më mbarohen. KAVAJË
Bjer, o zot, mikun; të haj dhe i zoti i shtëpisë. LABËRI
Bota të jep aq sa t'i kesh dhënë asaj. JUG
Bukë e kripë e zemër. KAVAJË
Çilet dera, rritet ndera. VERI
Dora lanë dorën, të dyja lajnë faqet. ELBASAN
Edhe pula jote në kopshtin e botës të duket e majmë. KOLONJË
Fshati digjet, kurva krihet. JUG
Fukara jam, po shpirtin nuk e kam fukara. VERI
I mirë për shokë, e i lig për vete. JUG
Bukën tënde ha, hall të botës qa. LUNXHËRI
Çezma i lan të gjithë, veten nuk e lan. DELVINË
I fundit ja do qaj, ja do qeshë. LABËRI
I qan hallin kalorësit. DURRËS
I zoti i shtëpisë, rri në fund të urave të zjarrit. POGRADEC
Jo gjithmonë "mirë se të gjeta" po edhe "mirë se erdhe". ELBASAN
Kafeja është e zezë, po të zbardh faqen. JUG
Nga fryn era kthen gëzofin. DIBËR
Kam qeshur të tjerë, më mbiu në derë. KORÇË
Keq më vjen, po dëm s'më bëhet. SKRAPAR
Ku s'të thërresin, mos shko; ku s'të pyesin, mos kuvendo. ELBASAN
Këpucari i ka këpucët e grisura. JUG
Kërkon të zërë gjarpërin me dorë të botës. JUG
Kopraci s'të jep të zezën e ullirit. JUG
Ku bien daullet të çojnë këmbët vetë. SKRAPAR
Ku rënça mos u vrafsha. VLORË
Kur të kem me thasë, të të jap një trastë. SHIJAK
Kur të vjen nevojtari në derë, po s'pate gjë, jep një gotë ujë. SKRAPAR
Le gomari që na ngordhi, po s'na lënë as mizat rehat. KORÇË
Lype se s'ta jep, merre se nuk thotë gjë. KAVAJË
Me çfarë syri do më shofësh, me atë do të shof. ELBASAN
Merr belanë e botës e vë në krye të votrës. ELBASAN
Miku i afërt nuk ka nder, se vjen përherë. MYZEQE
Miku i thirrur, duhet përcjellun. MIRDITË
Miku nuk vjen për thelë e lëng, po për fjalë e për kuvënd. KRUJË
Mikut i lëshohet vendi dhe i dëgjohet kuvendi. KRUJË
Mirmëngjes, me interes. FIER
Mos qesh në shok, se e gjen në kokë. KOSTUR
Mos e lëndo ku i dhemb. JUG
Në daltë djalë të na rrojë, në daltë çupë, të të rrojë. JUG
Në shtëpinë e të varurit, nuk zihet litari me gojë. DELVINË
Nuk dua mish e kabuni, po dua, ner e sajdi. KAVAJË
O bark, o qerrata, këtu gjete, këtu ha. BERAT
Pa para njeriu ha dhe një thes me kripë. VLORË
Peshku në det, kripa në tokë, po bashkohen në tigan. KORÇË
Prifti më përpara bekon mjekrën e tij. KOLONJË
Pushka e trimit dhe sofra e xhymertit, janë gjithmonë plot. SHKODËR
Qenit hidhi një kockë, të pushojë. SKRAPAR
Rrugën për te miku, mos e lër të zërë bar. FIER
Sevapi as shitet, as blihet. JUG
Sqepari bishtin e shokut e gdhend, të tijin jo. PËRMET
Ta shef bojën, sa ta ka nevojën. SKRAPAR
Trimi nderon trimin, i mençmi të mençmin, i ligu të ligun. TROPOJË
Unë ha kumbulla, ty të mpihen dhëmbët. JUG
Ustaj nuk ka shtëpi. MYZEQE
Fjalë të urta : Maturia, Besimi , Vepra
<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->
<!--[endif]-->
As copën e madhe mos e ha pa u menduar.
Ç'
Dardha dhe sëpata e kanë bishtin mbrapa.
Dasma nuk shihet në fillim, por në fund.
Dijet e mëdha janë në fjalë të shkurtra.
Dy kunguj nën një sqetull s'mbahen.
Dy vesh dhe një gjuhë, fol pak e dëgjo shumë.
Dhjetë herë mat, një herë pre.
Fjala dhe plumbi kur dalin s'kthehen më.
Gazi i madh, kthehet në helm.
Gjuha flet e fshihet, shpina pret e rrihet.
Gjella me kripë e kripa me karar.
Gjuha eshtra s'ka, eshtra thyen.
Gjuha të lidh, gjuha të zgjidh.
Ha të rrosh, jo rro të hash.
Janë të urtë të marrët sa pa thënë fjalët.
Kashata e madhe të ngec në fyt.
Këmba e madhe të shqyen këpucën.
Kur të hedhësh gurin, mate gjer ku arrin.
Kur flet shkopi të vret.
Kur han bukë misri, kujto bukë thekri.
Kur s'di not mos u fut në ujë.
Kush ha shumë i
Lakmia, lakfyt.
Lisi nuk pritet me nji të rame.
Lulja e këputun nuk mbin ma.
Më mirë një pulë nesër, se nji vezë sot.
Mos dalë goja para mendjes.
Mos i bjer të mirës me shkelm.
Mos i hyr valles, kur nuk di ta hedhësh.
Mos kërko vezë të pjekura në hell.
Ngopet deti me lumenj?
Nuk mba ujë orizi.
Një fjalë që e dinë dy veta, e dinë gjithë bota.
Pi rakinë e jo mendjen.
Qefi prish qefin.
Tamahu të shpie në gjynah.
Të falurit e shumtë i vjen rëndë dhe perëndisë.
Ujët e turbullt mbysin burrin, fjalët e shumta përziejnë katundin.
Ujku kur ndien erën e dhenëve, harron që ata kanë barinë prapa.
U mbush kupa do të derdhet.
Unë i ha kumbullat, atij i mpihen dhëmbët.
Unë baj barrën, ti djersin.
Vera sa ma e ëmbël të jetë, ma
Vreshtë shumë mos ven, shpi shumë mos ban, miq shumë mios xen.
Nata s'ka shahit.
As para pushkës, as prapa mushkës.
Atje ku fle ujët, atje është më thellë.
Barka mbytet edhe për një lëkurë lepuri.
Bisha tërbohet keq, kur sheh se po i vjen fundi.
Bie një gurë e shkoqet një mur.
Buka që thyet s'ngjitet më.
Çdo gjë forcohet, në themel.
Ç'ka humbe mos e kërko, ç'ke në dorë mos e lësho.
Çohet një i marrë e qet një gur në ujë, çohen njëzet të urtë e s'mund ta nxjerrin
Dimrit iu bëj hazër që në behar, e beharit që në dimër.
Dita ka sy, nata ka veshë.
Duhet me i fry lugës para se me të djeg.
Dha pesë e hyri në valle, jep dhjetë e s'del dot.
E dardhë është dhe bora, po të thanë duart.
Edhe pas luftës armët duhet me i mbajtë.
E ke zogun në dorë, mbaje.
Fusha ka sy,
Gishtërinjtë i fut në mjaltë e i lëpin, po nuk i kafshon dot se të dhembin.
I marri ç'flet nuk din, i urti ç'din nuk flet.
I zoti duhet të ruajë arën e vet.
Jo si cjapi te kasapi.
Kali nuk mbahet për bishti, po prej freri.
Ka thënë Nastradini, edhe në diell merr ombrellë.
Kur s'ke mace, bëjnë minjtë dasëm.
Kij frikë nga një njeri që frikën ta ka.
Kujto qenë e bëj gati shkopin.
Kur shkon për udhë merr shkop dhe gurë.
Kur t'i hypësh kalit, shifi patkonjtë.
Me zjarrin dhe ujin nuk bëhet shaka.
Mos luaj me gurë po e pate shtëpinë me xhama.
Mos shkel në dërrasë të kalbur.
Mos shko si breshka te nallbani.
Mos shko si cjapi te kasapi. SHQIPËRI E MESME
Mos u zër për degësh, po për rrënjësh. JUG
Nata është me barrë, s'dihet ç'pjell. KORÇË
Nga një vërë e vogël, rrjedh e gjithë fuçia. LABËRI
Nji shkëndi ndez nji mal. KORÇË
Për një dorë kashtë e vret samari mushkën. JUG
Për një pe, për një gjilpërë, vate dëm një punë e tërë. JUG
Ruaju të të ruajë perëndia. JUG
Ruhu nga thëngjilli i mbuluar. JUG
Së ligës ruaju, e mira të ndjek vetë nga pas. SKRAPAR
S'lidhet kali me pè. LUKOVË
Shkon një herë, bëhen gjurma; dy tri herë bëhet udhë. KORÇË
Ujku mjergull kërkon. JUG
Zë goje qenin, bëj hazër shkopin. GJIROKASTËR
Shtëpija pa fëmijë, si nata pa yje. SARANDË
Ma i keqi vëlla të merr hakën. KOSOVË
Motra jemi, shoqe s'jemi. JUG
Ndarja është më e mira e të ligave. SKRAPAR
Krushka për dhëndrin gjen peshk majë malit. SHKODËR
Gjumi natës i randë i bën keq ditës. SHKODËR
Gjumi në dëborë është shkesi i vdekjes. JUG
Mos pyet sa vjeç je, po ç'shëndet ke. TIRANË
Nuk mbushet pusi me pështyma. GRAMSH
As këmishës së shtatit s'është për t'i besu. KAVAJË
Besove, bëre mirë, s'besove, ca më mirë. JUG
Ç'ka shtëpia të mos marrë vesh fqinjëria. SKRAPAR
Do të ruash sekretin nga armiku, mos ia thuaj as mikut. BERAT
Esapi i shtëpisë nuk
E thëna dhe e bëra janë larg. DIBËR
I marri premton dhe budallai shpreson. JUG
Kur qesh djalli e ka punën keq. VLORË
Mba murin mos bie. SHQIPËRI E MESME
Me thënë e me të bërë shkon në mes një lum i tërë. JUG
Më gënjeve një herë, harram e paç, më gënjeve të dytën hallall. JUG
Mos u bëj thes i çpuar. SKRAPAR
Mos dëgjo ç'thotë ai për vete, por dëgjo ç'thonë bota për të. SKRAPAR
Ma kanë sharë pelën se kanë sy ta blenë. JUG
Në më rrefsh së pari të vraftë Zoti, në më rrefsh së dyti, të ndihmoftë Zoti. JUG
Kur të thonë ngordhi ujku, atëherë ruaj gomarë. JUG
Mos i jep shkopin harbutit, se të vret me shkopin tënd. MYZEQE
Nuk është ar gjithë që ndrit. VERI
Nuk i varen ujkut mëlçitë në qafë. KORÇË
Fjalë të Urta : Tradita,Dituria,Përvoja
A don, e s'din, a din e s'don.
Ai që të kallzon, të bën nder, ai që të pyet të qet në hall.
Arin ku e njohin, atje e çmojnë.
Ay që s'njef lekun, mos i ler lekë nëpër duer.
Çdo mësim e ke fitim, çdo pësim është mësim.
Ç'i do qeni opingat.
Ç'ke në xhep të marin hop, ç'ke në tru s'ta marrin dot.
Din më shumë i vuari, sesa i mësuari.
Dhelpra plakë i di shtigjet.
E di qeni ku fle lepuri.
Fjalë me vlerë, ku të gjesh merr.
Guri i gdhendur hyn kudo.
Harabeli plak nuk rrehet me bukë.
Hoqëm dhe vuam, po diçka mësuam.
I dogj plakës qumështi, ta' po i frynë kosit.
I pësuari, i mësuari.
Kënga dhe përralla s'kanë zot.
Kur s'di me ligjëru, ke dy vesh me dëgju.
Libri ashtë arma e të mençurit.
Mëso sa je i ri, se kur plakesh s'ke dobi.
Në u bëfsha përsëri nuse, di unë si do të nusëroj.
Njeriu vlen sa di, e din sa mban mend.
Noti mësohet në det, jo në stere.
Nuk dinte dhe lopa, ç'ishte bishti, po mësoi kur ia prenë.
Prindi të rrit, shkolla të ndrit.
Pyet njëqind vetë, se kurrë nuk humbet.
Sa do të rrojmë do të dëgjojmë.
S'ka skaje dituria e urtia e njeriut.
Shit kalin e mëso djalin.
Breshka ferrën do.
Burrin e prishin huqet.
Druri i thatë nuk drejtohet.
Druri ndreqet mbë të njomë.
Edhe plaku kur pi verë, kërcen pup si djalë me erë.
Edhe shakaja ka kohën dhe vendin e vet.
E kam djalin me një dorë, -
E para - bar, e dyta qejf, e treta helm.
E para gotë është bar, e dyta ar, e treta sermç, e katërta helm. VERI
Fshat e zanat, derë e tabiat.
Gotën e parë e pi vetë, të dytën, pi rakia rakinë, të tretën, pi rakia njerinë.
Huqi vdes shtatë ditë pas shpirtit.
Kali plak nuk mëson revan të ri.
Katundi digjet, zakoni s`prishet.
Ku janë dy vetë, mos i ban i tretë.
Ku di derri, ç`është nderi.
Ku janë dy i treti është i tepërt. T
Lumi shtratin e ndëron, po burrimin s`e ndalon.
Ndryshku vjetër dhe zakoni i vjetër, nuk hiqen kollaj.
Njerëzit e një barku i bashkon gjaku, pijanecët bardhaku.
Rakia marton edhe dhespotin.
Rakia është më e mirë se allahu, se rakia merr mendjen e ta kthen prapë, kurse allahu , ta merr e s`ta jep më.
Rakia s`din ç`ka është kadia.
Rakia nuk zihet mik kurrë, të tradhëton ku s`ta pret mendja.
Rakia thotë "Të parën hidhe ti, të tjerat i hedh vetë".
Ruaje fjalën kur t'i vijë radha.
Rrahe sa të jetë këlysh, se kur të bëhet qen ai të ha.
Sa të presin, më mirë priti.
Shtëpia me dy të këqija, duhani dhe rakia.
Trim i rakisë ashtë ai që s'e pi.
Zakoni i ka rrënjët e thella.
Fjalë të urta : Trimërina ,Besa
Ajo që ke frikë të gjen.
Ai që s'ka gojë, vdes pa ardh dita.
Ai që s'tutet me fjalë, s'tutet as me pushkë.
Atë që pështyn, mos e lëpij.
Atë që të qëllon me gur, mos e qëllo me bukë.
Ay që hyn në lumë edhe do laget.
Burri flet përpara syve e jo pas shpine.
Burri një herë ka lerë, nji herë do të vdesë.
Burri o të fal, o të var.
Burri s'matet me pëllëmbë po me zemër.
Burri o të mbyt, o të fal; i ligu as të mbyt, as të fal.
Çakallit lëshoi ujkun.
Çkul dhëmbin, të të shëndoshen kryet.
Ç'pret nga ai që trembet ngas hija e tij.
Dajaku ka dalë nga xheneti.
Delen e mplakë frika nga ujku e gërshëra.
Derri do plumbin, nuk zihet me duar.
Ditëgjati s'bëhet ditëshkurtër me nëmë.
Drunë e shtrëmbër e djeg zjarri.
Dhe kau i mirë po s'e ngacmove, s'tërheq në brazdë.
Dhelprës me dhelpëri, ujkut me trimëri.
E nxehta
Frika nuk e len lepurin me u majtë.
Frika ruan vreshtin, bekçiu nuk është gjithnjë.
Frika nuk e lë lepurin të vërë dhjamë.
Fusha bën baltë,
Gozhda nxjerr goxhdën.
Gungaçit vetëm varri ia drejton samarin.
Guri i rrumbullkët nuk zë vend.
Gjalpin e ruan kripa. Gjersa të mejtonet i mënçuri, i marri mbaroi punën. I madh është edhe plepi, por e fëlliqin sorrat. Ku do të dijë hëna se lehin qentë. Ku ngul hunë var hejbet. Ku rafsha mos u vrafsha. Kur i morën armët Lekë Dukagjinit, tha: "Ma mirë me thon qe Leka, se qe vorri i Lekës". Kur ke zemër ke edhe krahë. Kur ngordh gjarpri, ngordh dhe helmi i tij. Pushka don pushkën. Pyet detin sa lumenj derdhen në të. Qeni i pangopur të ha. Qeni i tërbum do vra, se tërbon dynjanë. Rrallë vritet burri që ka shumë armiq. Si mjer peshkatari që ka frikë nga lumi. S'ka qeder shqiponja, nga mushkonjat. Shqerra që s'thërret mëmën humbet. Trimëria e kthen plumbin mbrapsht. Trimi e ka me vete fatin. Trimin vraje, po mos e shaj. Uji rrjedh pikë-pikë e ha gurin. Zjarrit po nuk i fryve, nuk ndizet. Amanetin e mban toka. Amanetin as deti nuk e mban, e qet në lëndinë. Besa asht ma e fortë se vdekja. Besa e burrit, pesha e gurit. Burri i mirë flet një herë. Burri lidhet për gjuhe, kali për kapistre. Detit i ka hije vala, burrit i ka hije fjala. Deti njihet në valë, burri njihet në fjalë. Ku është besa aty është dhe shpresa. Mos ki frikë nga hasmi, po nga miku i rremë. Nga del fjala Mundesuare nga www.Argetohuni. |